Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019

Όταν το “πήραμε βαθμούς” εξελίσσεται στο “περάσαμε στο Πανεπιστήμιο”! (σκέψεις μιας ψυχολόγου)


Γράφει στο https://efiveia  η Ψυχολόγος Μαρία Σκαρλάτου
Όταν πριν από πολλά χρόνια ξεκινώντας τη συνεργασία μου με κέντρα προσχολικής αγωγής άκουγα από τους γονείς να χρησιμοποιούν φράσεις στο πρώτο πληθυντικό πρόσωπο όπως: “εμάς δεν μας αρέσει το μπρόκολο” η “φοβόμαστε την τσουλήθρα”, προσπαθούσα να εξηγήσω στους γονείς και κυρίως στις μαμάδες, πόσο σημαντικό είναι όταν το παιδάκι μας μεγαλώνει (τα παιδάκια τους ήταν 4 και 5 ετών)  να το αντιμετωπίζουμε σαν ξέχωρη μοναδική προσωπικότητα κι όχι προέκτασή μας ή κομμάτι μας! 
Φυσικά όταν μιλάμε για βρέφη ο πληθυντικός είναι αναμενόμενος, γιατί σε αυτή τη φάση η σχέση γονιού παιδιού είναι φυσιολογικό να είναι συγχωνευτική και αυτό να διαφαίνεται και στον προφορικό λόγο.  
Στο δημοτικό το “εμείς” περιλαμβάνει τον καινούργιο κόσμο του παιδιού, έτσι “γράφουμε τα μαθήματά μας”, “διαβάζουμε πολύ”, “δυσκολευόμαστε να λύσουμε τις ασκήσεις” , “ο δάσκαλος δεν μας συμπαθεί”. Στο γυμνάσιο τροποποιείται λίγο: “παίρνουμε βαθμούς”, “πήγαμε καλά στο διαγώνισμα”.   
Επειδή η είσοδος στο γυμνάσιο σηματοδοτεί την αρχή της εφηβείας, εδώ ξεκινούν οι πρώτες λέξεις που διαχωρίζουν τις πράξεις του παιδιού από το γονέα επιλεκτικά όμως. Συνεχίζεται το “εμείς πήραμε βαθμούς και τα πήγαμε καλά” αλλά τονίζονται τα διαφορετικά πρόσωπα όταν δεν τα πάει καλά ο έφηβος. ‘Έτσι όταν ο έφηβος ακολουθεί κατά γράμμα τις γονεϊκές εντολές και όλα είναι καλά, “πήραμε άριστα”. Όταν ο έφηβος δεν τα καταφέρνει με κάτι, “δεν έγραψε καλά”. Εδώ υπάρχει το κρυμμένο μήνυμα της αποδοχής με όρους. Η πραγματική αγάπη είναι ανιδιοτελής, αγαπά έτσι κι αλλιώς το πρόσωπο άσχετα από τις πράξεις του, κυρίως αν αυτό το πρόσωπο είναι το ίδιο σου το παιδί! Ο έφηβος έχει ανάγκη να νιώσει την αγάπη και την αποδοχή άνευ όρων. Αφήστε τον να βιώσει ότι είναι ένα ξεχωριστό πρόσωπο, αφήστε τον να νιώσει ικανός να καταφέρει να εκπληρώσει τους δικούς του στόχους και τα δικά του όνειρα, όχι των γονιών του. Προσπαθήστε να αφουγκραστείτε τις κλίσεις, τις ιδιαιτερότητες, τα χαρίσματα και βοηθήστε τα παιδιά σας να ανοίξουν τα φτερά τους. “Να ανοίξεις παιδί μου τα δικά σου φτερά” όχι “να ανοίξουμε τα φτερά μας”! 
Είναι δυσάρεστο να ακούω σήμερα, από τα χείλη γονιών το “περάσαμε στο Πανεπιστήμιο”, “γραφτήκαμε στη σχολή μας”, γιατί συνειδητοποιώ ότι από τη στιγμή που αυτό δεν σταμάτησε ενώ τα παιδιά τους μεγάλωσαν δεν υπάρχει σωτηρία! Φυσικά κι ένας γονιός δικαιούται να καμαρώνει με την πρόοδο του παιδιού του. Φυσικά και συνέβαλε με τον τρόπο του στο να πετύχει το παιδί του οτιδήποτε στόχο. Όμως το παιδί του, νεαρός ενήλικας πια είναι ένα πρόσωπο που έχει δική του υπόσταση, γνώμη, άποψη, επιθυμίες, ανάγκες και ξεχωρίζει σαν προσωπικότητα η οποία θα χαράξει το δικό της μοναδικό δρόμο στη ζωή.  
Με σοκάρει ακόμη όταν ακούω στο τηλέφωνο μιλώντας για πρώτη φορά με κάποια μητέρα που ζητά να κλείσει ραντεβού για τη “μικρή” ή τον “μικρό” της. Όταν ρωτώ πόσων ετών είναι ο μικρός/μικρή η απάντηση είναι 30! και η ερώτηση που με αποτελειώνει: «θέλετε να έρθω κι εγώ μαζί του/της για να σας τα πω»; Από εκεί και πέρα αρχίζουν οι ερωτήσεις μου προκειμένου να οριοθετήσουμε την κατάσταση.  
Σίγουρα δεν είναι το σύνολο των γονιών έτσι, όμως ακόμη κι ο τρόπος που εκφραζόμαστε και  οι λέξεις που χρησιμοποιούμε, οι αντωνυμίες, το ενικό και πληθυντικό πρόσωπο δείχνει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τις σχέσεις μας με τα παιδιά μας.  
Όταν σεβόμαστε την προσωπικότητα του παιδιού μας, δεν μιλάμε για λογαριασμό του. Φυσικά και είμαστε οικογένεια, όμως οι υγιείς δεσμοί και οι υγιείς σχέσεις στηρίζονται σε υγιή εγώ, όχι σε συγχωνευτικές σχέσεις όπου οι προσωπικότητες δεν ξεχωρίζουν. 
“Να ανοίξεις παιδί μου τα δικά σου φτερά” όχι “να ανοίξουμε τα φτερά μας”! 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου