Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Μαρία Σκαρλάτου
Κάθε αλλαγή στον κύκλο της ζωή μας συνοδεύεται από συναισθήματα, συχνά αντιφατικά μεταξύ τους. Κάθε αλλαγή όσο επιθυμητή κι αν είναι συνοδεύεται από stress. Η προσαρμογή σε κάθε καινούργια φάση, δεν είναι πάντα μια εύκολη υπόθεση και δεν προχωρά πάντα ομαλά.
Για έναν έφηβο, η αρχή της ενήλικης ζωής μακριά από την οικογένεια διέρχεται από μια φάση προσαρμογής στην καινούργια πραγματικότητα. Την πραγματικότητα της σχολής που επέλεξε μακριά από την ασφάλεια της οικογενειακής εστίας. Αυτό το βήμα είναι η πρώτη ουσιαστικά σοβαρή απομάκρυνση των νεαρών ενηλίκων από την προστασία της οικογένειας που έχει μια έννοια πιο μόνιμη, δεν είναι διακοπές, ούτε ταξίδι λίγων ημερών. Στην περίπτωση των διακοπών και του ταξιδιού είναι από την αρχή γνωστό ότι μετά από λίγες μέρες θα επιστρέψει στη γνωστή ρουτίνα του.
Με την έναρξη των σπουδών θα πρέπει να οργανώσει ο ίδιος ο φοιτητής τη ζωή του, να φτιάξει μια καινούργια ρουτίνα, η οποία εκτός από τα μαθήματα της σχολής, έχει και ώρες μοναξιάς, έχει και ανησυχία, έχει και φόβο για το άγνωστο πέρα από τη χαρά της επιτυχίας του στόχου και τη διαχείριση της ελευθερίας και ανεξαρτησίας μακριά από την εποπτεία των γονιών. Ανοίγει ένα καινούργιο κεφάλαιο με ανάμικτα συναισθήματα, με χαρά αλλά και με φόβο για τις καινούργιες συνθήκες που καλείται να διαχειριστεί. Η προστατευτική ασπίδα της οικογένειας παύει να υπάρχει με τον ίδιο τρόπο και ο νεαρός ενήλικας αναλαμβάνει σταδιακά, την ευθύνη του εαυτού του και της καθημερινότητάς του.
Είναι αναμενόμενο λοιπόν η φάση προσαρμογής να μη γίνεται αυτόματα, αλλά να έχει κάποια χρονική διάρκεια, από εβδομάδες μέχρι και λίγους μήνες. Το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί ώστε να υπάρξει πλήρης προσαρμογή, διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από τη δομή της προσωπικότητας κι από τις προηγούμενες αποκρίσεις στις αλλαγές. Κάποιοι άνθρωποι προσαρμόζονται σχετικά γρήγορα και εύκολα σε μια νέα κατάσταση, κάποιοι άλλοι ακολουθούν μια πιο αργή διαδικασία. Και το ένα και το άλλο είναι απόλυτα φυσιολογικά.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που η διαδικασία προσαρμογής δεν εξελίσσεται ομαλά. Που οι γονείς βρίσκονται αντιμέτωποι με έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις του φοιτητή/τριας, με κλάματα, με απογοήτευση, με δηλώσεις απελπισίας. Μπορεί να εμφανίζονται κρίσεις πανικού, φοβίες, άγχος, τάσεις απομόνωσης και απόσυρσης, άρνηση παραμονής μακριά από την οικογένεια, αντιδράσεις που μπορεί να υποδηλώνουν από φυσιολογικό άγχος προσαρμογής, μέχρι κάποιο σοβαρό ψυχολογικό ή ακόμα και ψυχιατρικό πρόβλημα.
Το ερώτημα που προκύπτει και ο προβληματισμός των γονιών αφορά το είδος της στάσης που πρέπει να κρατήσουν. Ποια είναι η σωστή αντίδραση που θα βοηθήσει τον έφηβο; Το να πιέσουν; Το να επιτρέψουν να παρατήσει την επιλογή του και να γυρίσει κοντά τους; Σαφώς η απάντηση για το ποια είναι η ενδεικνυόμενη αντίδραση διαφέρει κατά περίπτωση. Μπροστά σε ένα τέτοιο δίλημμα δεν υπάρχει μια απάντηση που να ταιριάζει σε όλες τις περιπτώσεις και να προσφέρει την ιδανική λύση. Η καλύτερη επιλογή εδώ είναι η παραπομπή σε ειδικό, ώστε ο φοιτητής/τρια να ξεκαθαρίσει μέσα του, τι τον φοβίζει, γιατί δυσκολεύεται τόσο να προσαρμοστεί και συνειδητοποιώντας τις σκέψεις και τα συναισθήματά, του να λάβει την καλύτερη απόφαση για τον ίδιο.
Μια σημαντική δεξιότητα ζωής που χρειάζεται να έχει αποκτήσει ο φοιτητής πριν φύγει από το σπίτι είναι η ικανότητα προσαρμογής σε καινούργια περιβάλλοντα. Η υπερπροστασία των γονιών και η αποφυγή έκθεσής του σε συνθήκες που απαιτούν προσαρμογή, έχουν καταστροφικές συνέπειες, γιατί δε θωρακίζουν το αναπτυσσόμενο άτομο απέναντι στις δυσκολίες της ζωής. Δεν το προετοιμάζουν κατάλληλα, με αποτέλεσμα να νιώθει ανήμπορο και αβοήθητο μακριά από την προστατευτική ομπρέλα της οικογένειας. Υπάρχουν γονείς που στην προσπάθειά τους να προστατέψουν το παιδί τους από τη ματαίωση και την απογοήτευση, τρέχουν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον κάθε φορά που χρειάζεται, ενώ αποτελεί δεξιότητα ζωής η προσαρμογή μας σε νέες συνθήκες.
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικός ο ρόλος της οικογένειας στην προετοιμασία του εφήβου ώστε να ζήσει καλά και μακριά της. Σαν γονείς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα βασικό κομμάτι του ρόλου μας είναι να δημιουργήσουμε υγιείς προσωπικότητες που θα μπορούν να σταθούν στα πόδια τους, να λειτουργήσουν αυτόνομα και να ανοίξουν τα φτερά τους όταν έρθει η ώρα για να χαράξουν τη δική τους πορεία στη ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου